La viafier dal Gottard ed ils litterats

Nobla lavur da publicitad per las Alps
Nobla lavur da publicitad per las Alps

Avant che Carl Spitteler ha success sco litterat (l'onn 1919 survegn el il premi Nobel per litteratura), publitgescha el l'onn 1897 – per incumbensa da la Societad da la Viafier dal Gottard – il guid turistic «Der Gotthard». Al cumenzament vul el publitgar anonimamain il cudesch, per il qual el vegn onurà generusamain. (senza data, Keystone)

En la litteratura è la viafier dal Gottard savens in tema. Per incumbensa da la societad da la viafier dal Gottard descriva Carl Spitteler l'onn 1897 in viadi cun il tren tras il Gottard e l'istorgia dal Gottard. L'onn 1947 cumpara il roman istoric da Felix Moeschlin «Wir durchbohren den Gotthard». Moeschlin è in represchentant plain influenza da la defensiun spiertala da la patria. La litteratura da quel temp ha marcà il maletg svizzer da las viafiers da muntogna: ellas ed en spezial il Gottard sco liom d'ina capodovra da l'inschigneria e da la capacitad da prestaziun da la Svizra, ina naziun fundada sin la voluntad politica. L'episoda da la buttiglia da sirup en il tunnel a spirala descritta en il cudesch per la giuventetgna da Klaus Schädelin «Mein Name ist Eugen» (1955) sa legia anc adina cun grond divertiment. Il cudesch è vegnì filmà l'onn 2005.

« Damai che la notg la pli maiestusa en in tunnel na sa distingua insumma betg d'ina notg ordinaria en in tschaler, croda la tensiun bainbaud per mancanza da nutriment. »

Carl Spitteler, Il Gottard, Frauenfeld 1897, p. 53

Frequenzas relativas da chavazzins en publicaziuns dapi il 19. tschientaner, tenor Google ngram, tenor regiun linguistica

7'000 francs

importa il grond onurari che Carl Spitteler, che survegn pli tard in premi nobel da litteratura, retschaiva da la Societad da la viafier dal Gottard per ses guid turistic. Quai correspunda a circa 40 pajas mensilas d'in lavurant da gallaria. Ultra da quai sa lascha el indemnisar sia ovra cun in bigliet liber che vala per 12 onns per viadis d'emprima classa sin la lingia dal Gottard.

1899 onn

scriva Karl May sia poesia «Am Gotthardt»: «[...] Und kennst du nicht den Eisenstrang, der ihm durchbohrt die 'harte' Felsen Brust? [...]», sa numna in dals vers.

1023 paginas

(496 tom 1, 527 tom 2) cumpiglia il roman da Felix Moeschlin «Wir durchbohren den Gotthard».

Render attent a questa pagina