Punts bain vesaivlas surmuntan chavorgias, tunnels perforan muntognas. Ma betg mo punts, er tunnels e lur portals èn ovras da construcziun ch'ins po concepir esteticamain. Per la NVTA e per ses trais tunnels da basa procura ina gruppa d'architectura, nominada da las VFF, dapi l'onn 1993 ch'ils edifizis na vegnian betg mo definids da las prescripziuns da la tecnica. Las duas entradas dal tunnel da basa dal Gottard tar Erstfeld mainan per exempel a travers e spustà en la spunda. Per furmar in cuntrast cun ils portals dals tunnels da viafier tradiziunals ch'èn per part sco chastels ornads cun lavurs da tagliacrappa, èn els concepids en betun ed en moda minimalistica. Modestamain s'integreschan ils edifizis en la cuntrada.
« Sin chommas expressivas ta porta in viaduct tras la planira da Magadino. »
Palle Petersen, Carnet tematic (Hochparterre), avrigl 2016
