Las staziuns las pli bellas e las pli veglias da la Svizra èn a Locarno, a Lugano ed a Bellinzona. Strusch ch'il conclus da construcziun per la viafier dal Gotthard è prendì l'onn 1868, sa mettan ils Tessinais a la lavur. Gia l'onn 1874 èn ils magnifics edifizis classicistics vegnids terminads, anc avant ch'ils trens circuleschan insumma tras il Tessin ed avant ch'il Gottard è perfurà. Ils edifizis da las staziuns a la lingia dal nord percunter, ad Altdorf, a Schwyz ed ad Arth-Goldau, èn plitost modests. Cura ch'ils lavurers da la Svizra Centrala cumenzan cun la construcziun, èn ils daners gia stgars. En il fratemp è la gronda part da questas staziuns vegnida remplazzada cun novas.
« A la fin menziunain nus anc, ch'igl è vegnì reagì sin las reclamaziuns occasiunalas dals hoteliers, perquai che lur giasts èn vegnids disturbads la damaun marvegl dal migim da la muaglia plazzada a la staziun, cun permetter il transport da muaglia pir a l'arrivada dal tren da martganzia a las 6.45. »
Direcziun generala da las VFF, Brev al cusseglier federal Josef Escher, 3 da settember 1953
